Zadania nadzoru budowlanego

Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.-Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz.414)
Tekst jednolity (Dz. U z 2003 r. Nr 207, poz. 2016)
Zadania nadzoru budowlanego wykonują następujące organy (art. 80 ust. 2):

powiatowy inspektor nadzoru budowlanego,
wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, jako kierownika wojewódzkiego nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład zespolonej administracji wojewódzkiej,
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego

Do właściwości (art.83 ust.1) powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, jako organu pierwszej instancji należą zadania i kompetencje:

udzielanie informacji, czy odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (art. 36a ust. 4)
przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych (art. 40 ust. 2),
przyjmowanie zawiadomień o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę oraz oświadczeń kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego (art. 41 ust 4),
przyjmowanie zawiadomień inwestora o zmianie: kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta sprawującego nadzór autorski (art. 44 ust. 1),
wydawanie nakazów, w drodze decyzji, rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części (art. 48, 49b, 50a, 51),
badanie: zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; kompletności projektu budowlanego i posiadania wymaganych, opinii, pozwoleń, i sprawdzeń; wykonania projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane (art. 49),
sprawy dotyczące opłaty legalizacyjnej (art. 49, 49a, 49b),
wydawanie postanowień o wstrzymaniu robót budowlanych (art. 48, 49b, 50),
wydawanie decyzji związanych z niewłaściwym wykonaniem robót budowlanych (art. 51),
przyjmowanie zawiadomień o zakończeniu robót budowlanych i wydawanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie (art. 54, 55, 57 ust. 4, 59),
przeprowadzanie obowiązkowej kontroli budowy (art. 59a, 59b, 59c ust. 1, 59d ust. 1, 59g ust. 1),
wydawanie decyzji nakazującej przeprowadzenie kontroli obiektów budowlanych w czasie ich użytkowania (art. 62 ust 3),
prawo żądania udostępnienia, od właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, protokołów z kontroli obiektu budowlanego, oceny i ekspertyz dotyczących stanu technicznego oraz dokumentacje budowy i dokumentację powykonawczą (art. 65),
wydawanie, w drodze decyzji, nakazów usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości (art. 66),
wydawanie decyzji nakazujących, właścicielowi lub zarządcy, rozbiórkę obiektu i uporządkowanie terenu, w przypadku gdy obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia (art. 67 ust. 1),
wydawanie, w drodze decyzji, nakazów właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania; przesyłanie wydawanych decyzji obowiązanemu do zapewnienia lokali zamiennych na podstawie odrębnych przepisów (art. 68),
wydawanie zarządzeń: umieszczenia na budynku zawiadomienie o stanie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz zakazie jego użytkowania, wykonania dorażnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia z określeniem terminów ich wykonania (art. 68),
zapewnienie, na koszt właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, zastosowania niezbędnych środków zabezpieczających, w razie konieczności podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia (art. 69),
przyjmowanie protokołów pokontrolnych dotyczących przeprowadzanych kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części (art. 70 ust.2),
nakazanie, w drodze decyzji, właścicielowi albo zarządcy przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, w razie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez pozwolenia (art. 71 ust 3),
prowadzenie postępowań wyjaśniających w sprawie katastrof budowlanych (art. 74),
przyjmowanie zawiadomień o katastrofach budowlanych (art. 75 ust 1 pkt 3 lit. a),
obowiązek niezwłocznego powołania, po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej, komisji w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia (art. 76),
obowiązek niezwłocznego zawiadomienie, po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej, o tej katastrofie właściwy organ nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (art. 76),
wydawanie decyzji dotyczących czynności zabezpieczających w przypadku wystąpienia katastrofy budowlanej (art. 78),
zgłaszanie wniosków dotyczących wszczęcia postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (art. 97 ust 1).

Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego jest organem wyższego stopnia w stosunku do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego (art.83 ust.2) .
Do właściwości wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego jako organu pierwszej instancji należą zadania i kompetencje określone w art. 83 ust. 1, w sprawach, o których mowa w art. 82 ust 3 i 4.
Do zadań organów nadzoru budowlanego należy (art. 84 ust. 1 ):

kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego, w tym:
-kontrola zgodności wykonania robót budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę,
- sprawdzanie posiadania przez osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji,
- sprawdzanie dopuszczenia stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych (art. 84a ust. 1) ,
kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej (wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego kontroluje działania starosty, zaś Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego - wojewody),
badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych,
współdziałanie z organami kontroli państwowej.

Organy nadzoru budowlanego, kontrolując stosowanie przepisów prawa budowlanego (art. 84a ust. 2 ):

badają prawidłowość postępowania administracyjnego przed organami administracji architektoniczno-budowlanej oraz wydawanych w jego toku decyzji i postanowień,
sprawdzają wykonywanie obowiązków wynikających z decyzji i postanowień wydanych na podstawie przepisów prawa budowlanego.

Według ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz. 881)
Do obowiązków wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego (art.13 ust.1-4), należy:

prowadzenie kontroli planowych i doraźnych; prowadzenie postępowań administracyjnych w I instancji;
udział w kontrolach prowadzonych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego - na jego wezwanie;
zlecanie badań pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych;
bezzwłoczne przekazywanie do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego postanowień i decyzji;
wydawanie dla organów celnych opinii o wyrobach budowlanych;
sporządzanie wojewódzkiego rocznego planu kontroli i przedkładanie go do zatwierdzenia Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, do 15 listopada roku poprzedzającego rok objęty planem;
wprowadzanie do wojewódzkiego rocznego planu, zadań wskazanych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego;
sporządzanie sprawozdania z wykonania wojewódzkiego rocznego planu kontroli, uwzględniającego kontrole doraźne i informacje sprawozdawcze przekazane Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które przekazuje Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, do końca marca roku następnego.

Do obowiązków Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (art.14 ust.1), należy:

prowadzenie Krajowego Wykazu Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych;
zatwierdzanie wojewódzkich rocznych planów kontroli;
współpraca z Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (art.14 ust.2), może:

sporządzać roczne plany kontroli;
prowadzić kontrole planowe i doraźne;
zlecać badania pobranych, w toku kontroli, próbek wyrobów budowlanych.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (art.14 ust.3), może wezwać wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego do:

udziału w prowadzonej kontroli planowej i doraźnej;
przeprowadzenia doraźnej kontroli w określonym zakresie;
wprowadzenia do wojewódzkiego rocznego planu kontroli określonych zadań.